ASTE PEDAGOGIKOA

Unibertsitatean egiten ditugun jarduerek eta hitzaldiak beti uzten dute zerbait gogoan, eta honek ez da salbuespena izan. Urriko hirugarren astean egindako aste pedagogikoak gure ikasketetan sakontzen lagundu zuen, batez ere, haur hezkuntzan eta horren inguruko gaietan. Urriaren 14an, liburutegiko aurkezpenaren ostean, Montse eta Rocio izeneko bi pertsonak emandako hitzaldiak arreta handia erakarri zuen. Hitzaldi honek, batez ere, haurrei laguntzeko irakasleen funtzioari buruzko ikuspegi zabala eman zigun, baita haurren tratu txarrak eta horien ondorioak ulertzeko garrantziaz ere.

Montsek, hitzaldiaren hasieran, ACEa (Atentzio Zailak Dituzten Haurak) aztertu zuen, hau da, irakasleen eginkizuna haurrei laguntzea egoera zail batean daudenean. Haur batzuek tratu txarrak jasan izan dituzte, eta hori askotan ez da ikusten, baina haurren barnean arrasto sakonak uzten ditu. Hitzaldiaren lehen zatian, tratu txarren hainbat mota azaldu zituen: abusua, abandonua, eta familiaren disfuntzionalitatea. Gure gizartean, gaia tabu bat izan ohi da, eta askotan ez da behar adina garrantzia ematen egoera hauei. Hala ere, Montsek garrantzi handia eman zien gai horiei, eta hala azaldu zuen nola haurren arretaz eta ondo tratatuz egoera horiek saihestu eta konpondu daitezkeen.

Rocio, hitzaldiaren protagonista, bere bizipenak partekatu zituen, eta bere istorioak gure ikuspegia aldatu zuen. Rocio adingabea zenean, harrera-zentro batean bizi zen, eta ikastetxe-aldaketa asko bizi izan zituen. Haurtzaroan, egoera horrek asko markatu zuen, eta Rocio bizitza gogor batean egon zen, beti beste ikasleekin alderatuta. Zentroan bizitzeak, bere ustez, isolatuta sentitzea ekarri zuen, eta ikastetxeetan, ez zuen inoiz gurasoen babesik edo familiaren egonkortasunik. Rocioren kasuak irakasleen rolaren garrantzia nabarmendu zuen: haur horiek arreta berezia behar dute, eta, hala ere, askotan, irakasleek ez dute haurren egoera hori kontuan hartzen. Rocio hitz egin zuen eskolako arazoei buruz, eta garrantzitsua da irakasleek, ikasleen familia egoerak ezagututa, eskolako dinamika eta tratamendua egokitu behar dutela.

Hitzaldiaren ondoren, argi gelditu zen gizartean ez dagoela haur horiek jasaten dituzten egoera zailei behar bezala erantzuteko mekanismo egokirik. Rocioren hitzak, bere bizipenak, adibidez, eskolako irakasleek haurren egoera horiei buruzko kontzientzia gehiago izatea beharrezkoa dela erakutsi zigun. Haur horiek, askotan, ez dute hitz egiteko aukera, eta beldurra sentitzen dute, baina irakasleek jakin behar dute zein egoeratan dauden eta horien araberako hurbilpen egokia egin behar dute. Rocioren istorioak, beraz, garrantzi handia eman zion irakasleen rolaren ondoan, haurren zaintza eta egoera psikologikoa lehenesten dituzten irakasleen prestakuntzaren beharraz.

Hitzaldiaren amaieran, ama zen irakasle bat etorri zen, eta irakasleen eta gurasoen arteko harremanak aztertu zituen. Gizarte-hezkuntzan eta atxikimenduaren garrantzian sakondu zuen, eta haurrek beren ingurune sozialarekin lotura osasuntsu bat izan behar dutela azpimarratu zuen. Atxikimendu-lotura horiek garrantzitsuak dira, haurrak garatzeko eta bere nortasuna eraikitzeko. Horrek guztiak harreman osasuntsuak sortzen laguntzen du, eta haurrak ez dira tratatuak izango beste pertsona batzuekiko moduan. Irakasleek eta gurasoek elkarlanean egin behar dute lan, eta bakoitzak bere eginkizuna bete behar du, haurraren beharrei erantzuteko.

Rocio eta Montse hitzaldian parte hartu ondoren, gure ikuspegia asko zabaldu zen, eta ikusi genuen zenbaterainokoa den irakasleek eta gurasoek duten rola haur bakoitzaren hezkuntza eta ongizatean. Haurren tratu txarrak, familia-egonkortasuna eta ikastetxeetako prestakuntza funtsezkoak dira. Rocioren eta Montseren bizipenek argi erakutsi digute gizartean haurren egoera zailak eta horien tratamendua hobetzeko premia handia dagoela. Irakasleek eta gurasoek eginkizun handia dute haur horiek ondo tratatzen eta laguntzen, eta hori guztia, azkenean, haur horien ongizatean eta hezkuntzan eragiten du.

Amaitzeko, ikasitakoa bizitza profesionalean aplikatzeko aukera izan nahi dugu. Haurren beharrei erantzuteko, ikasleek eta irakasleek elkarlanean jardun behar dute, haurren egoera eta beharrak ondo ezagutuz eta horien arabera eskolako eta etxeko dinamika egokituz. Hori da benetan garrantzitsua: haurren ongizatea lehenestea eta horretarako, elkarrekin lan egitea.

ERREFERENTZIAK:

Editorial Luis Bonilla. (2020, enero 20). Competencia pedagógica-digital del docente [Argazkia].Berreskuartua  https://cursosmultimedia.es/tutoresformacion/competencia-pedagogica-digital-del-docente/

  

HARRERA GARAIA

Aktibitatean parte hartzean, Naiara Ormazabalen Pickler Metodoari buruzko hitzaldia entzuteak pentsamendu sakonak ekarri zizkigun, haurren egokitzapen prozesuaren inguruan. Haur txikiek ingurune berri batera, eskolara, egokitzeko behar duten denbora eta erritmoa errespetatzea funtsezkoa dela azpimarratzeak gure ikuspegia aldatu zuen. Prozesu horrek ez du soilik haurra kontuan hartu behar, baizik eta irakasleak eta familiak ere beharrezkoak dira, guztiek parte hartu behar dute, eta horrek ondo funtzionatzeko aukera ematen du. Haur txikien egokitzapen prozesuak behar duen denbora eta errespetua beharrezkoa da, eta guztiok gure erritmoa behar dugu ingurune berri bat jasotzeko. Horrela, gurasoen, irakasleen eta haurren arteko lankidetza eta komunikazioa ezinbestekoak dira.

Metodo Pickler, mundu osoan eragin handia duen metodoa, behaketan eta haurren denbora errespetatzean oinarritzen da. Metodoak ez du haurren egokitzapena indarrean ezarri nahi, baizik eta haurrak ingurune berrira moldatzeko behar duten denbora eta espazioa onartzen ditu. Askotan uste da egokitzapen prozesua haurrei soilik dagokiela, baina egia da, familia eta irakasleek ere parte hartu behar dutela. Horrela, gurasoek eta irakasleek elkarrekin komunikatuz, haurra hobeto ulertu eta behar dituzten laguntza guztiak ematen dituzte. Naiarak azaldu zuen nola komunikazio honek haurren egokitzapen azkarragoa eta erosoagoa egitea ahalbidetzen duen, eta nola gurasoen segurtasunak eragina duen horretan.

Naiara Ormazabalek azpimarratu zuen “egokitzapen-aldia” hitza ez erabiltzea gomendagarria dela, izan ere, hori haurren egokitzapen prozesuari bakarrik erreferentzia egiten dion terminoa da. Haren iritziz, "familiarizazio-aldi" deitu beharko litzateke, hau da, haurrak, familiak eta irakasleek elkar ezagutzeko eta konfiantza eraikitzeko denbora hartzeko prozesua. Horrela, elkarrekin komunikatuz, haurrek eta gurasoek elkar ezagutzea ahalbidetuko da, eta haurrak eskolara egokitzeko behar duten segurtasuna lortuko dute. Familiek eta irakasleek haurren egoera emozionala eta eguneroko ohiturak elkarrekin partekatuz, egokitzapen prozesuari buruzko informazio egokia eta beharrezkoa eskuratu ahal izango dute.

Beste kontzeptu garrantzitsu bat da familiaren rola prozesu honetan. Gurasoak, berez, beren seme-alabak munduko pertsonarik garrantzitsuenak direla uste dute, eta, horregatik, eskolako irakasleekin konfiantza eraikitzea beharrezkoa da. Irakasleek jakin behar dute haur bakoitzaren ohiturak eta sentimenduak, haurraren beharrak hobeto ulertu ahal izateko. Horrela, irakasleek gurasoei laguntza eskaintzen diete, eta, aldi berean, gurasoek lasaitasun handiagoa sentitzen dute, jakinik seme-alabak zainduak eta zoriontsuak direla. Haurren egokitzapen prozesuari buruzko informazioa jasotzeak gurasoek eskolako eguneroko bizitzan lasaitasuna eta segurtasuna sentiarazten die, eta horrek haurren egokitzapenaren arrakasta ziurtatzen du.

Pickler metodoaren bereizgarri nagusietako bat da haurrekin hasieran ez jolastea. Haurrek, eskolara egokitzeko, beste haurrekin sozializatzen eta jolasten ikasi behar dute, eta irakasleen ardura da behatzea, haurra nola moldatzen den ikustea. Metodoak irakasleak eta gurasoak batzen dituen harremanaren garrantzia ere azpimarratzen du. Irakasleek gurasoei jarraibide argiak eman behar dizkiete, gurasoek haurraren egoera emozionala eta eguneroko ohiturak partekatu ditzaten. Horrek guztiak haurren egokitzapen prozesua hobetzen laguntzen du, eta, aldi berean, gurasoen eta irakasleen artean konfiantza handitzen du.

Naiarak, metafora batean, gurasoak itsasargi bezala deskribatu zituen, eta haurrak, berriz, itsasontzi. Itsasargiak itsasontzia gidatu behar du, eta haurrak eskolara iristeko laguntza behar du. Horrela, haurra babestuta eta seguru sentituko da. Metodo Picklerrek eskolara egokitzapen prozesua pertsonalizatzea ahalbidetzen du, haurren beharrak kontuan hartuta, eta horrek segurtasuna eta konfiantza ematen du. Haur bakoitzaren beharrei erantzuteko egokitzapen prozesu pertsonalizatuak eraginkorrak eta arrakastatsuak izango dira.

Nire ustez, Metodo Picklerrek haur txikien ongizatean eragin handia izan dezake. Haurrek, gurasoek eta irakasleek elkarrekin lan eginez, egokitzapen prozesu eroso eta seguru bat biziko dute. Gurasoek informazio hori eskuratzen dutenean, beren seme-alaben ongizatearen inguruan, lasaiago sentituko dira, eta hori, zalantzarik gabe, haurra egokitzeko prozesu azkarragoa eta erosoagoa izatea ahalbidetuko du. Irakasleek gurasoei jarraibide argiak ematen dizkieten bitartean, familiek haurren egokitzapen prozesua hobeto ulertu eta lagundu ahal izango dute.

Amaitzeko, uste dut Metodo Pickler tresna egokia dela haurrek eskolara egokitzeko prozesua hobetzeko. Haur bakoitzaren beharrei erantzuteko egokitzapen prozesu pertsonalizatuak gurasoei lasaitasuna emango die, eta haurrek eskolan seguru eta zoriontsu sentituko dira. Hori guztia lortzeko, komunikazioa eta lankidetza ezinbestekoak dira, eta horrek, segur aski, haur guztientzat egokitzapen prozesu arrakastatsuagoa ekarriko du.

ERREFERENTZIAK:

Ormazabal, N. Harrera garaia irratsaioa. https://drive.google.com/file/d/1TZKC1fyi1-vD5-95vupaQnQ9wGqOz2UX/view?usp=drive_link

Egile ezezaguna. (2021, febrero 24). Método Pikler: Los beneficios de la libertad de movimiento para tu bebé [Argazkia]. Berreskuratua https://www.moraigthestore.com/blog/metodo-pikler-los-beneficios-de-la-libertad-de-movimiento-para-tu-bebe/

EMOZIOAK

EMOZIOAK, SENTIMENDUAK ETA NORTASUN PERTSONALA ETA PROFESIONALA

Christopher Dayren artikuluak, "Emozioak, sentimenduak eta identitate pertsonal eta profesionala" izenekoak, Pasión por enseñar obran sartua, hezkuntza-dinamika ulertzeko funtsezko gai bati heltzen dio, emozioek irakasleen identitatean eta haien praktika profesionalean duten eraginari. Irakaskuntzaren testuinguruan, emozioak ez dira soilik esperientziaren isla, baizik eta funtsezko osagai bat dira, hezkuntza-prozesuaren zati integrala. Dayk argudiatzen du irakaskuntza jarduera guztiz emozionala dela, eta irakasleek eduki akademikoa transmititzeaz gain, ikasleekiko, lankideekiko eta, oro har, hezkuntza-ingurunearekiko etengabeko interakzio emozionalean parte hartzen dutela. Interakzio emozional hori positiboa zein negatiboa izan daiteke, eta eragin nabarmena du irakaslearen identitatean, haren ongizatean eta jardun profesionalean eraginez.

Irakaskuntza ez da ezagutzak transmititzera edo zeregin pedagogikoak gauzatzera mugatzen; lotura afektiboak ere sortzen ditu, eta lotura horiek eragin zuzena dute irakasleek beren burua hautemateko moduan eta beren lanbidean nola sentitzen diren jakiteko moduan. Emozio positiboak, hala nola ikasleen aurrerapena ikustean norberaren gogobetetzea, lortutako lorpenekiko harrotasuna eta irakaskuntzarako grina, funtsezkoak dira irakaslearen motibaziorako eta konpromisorako. Hala ere, emozio negatiboek ere, hala nola estresak, frustrazioak edo akidurak, zeregin garrantzitsua dute, irakasleek etengabe egiten baitiete aurre zalantzazko edo segurtasunik gabeko sentimenduak eragin ditzaketen erronkei.

Testuan gehien nabarmentzen den puntuetako bat irakaslearen nortasun pertsonalaren eta profesionalaren arteko erlazioa da. Dayk dio ezin dela pertsona eta profesionala bereizi. Irakasle baten nortasuna bere esperientzien, emozioen eta hezkuntza-esparruko harremanen bidez eraikitzen da. Horrela, bere nortasun profesionala bere bizitza pertsonal eta emozionalarekin estuki lotuta dago. Lotura hori funtsezkoa da ulertzeko irakasleek nola egiten dieten aurre eguneroko zailtasunei eta nola eragiten dieten emozioek beren hezkuntza-jardunari. Ildo horretan, irakasleek ezagutza emateaz gain, beren emozioak eta ikasleenak kudeatzeaz ere arduratzen dira, inplikatutako guztien behar afektibo eta emozionalak aintzat hartzen dituen ikaskuntza-giroa sortuz.

Artikuluak, halaber, hezkuntza-testuinguruak irakasleen ongizate emozionalean duen garrantzia nabarmentzen du. Hezkuntza-politikak, lan-karga, gurasoen itxaropenak eta emaitzak lortzeko presioa irakaslearen egonkortasun emozionalari eragin diezaioketen faktoreak dira. Askotan, faktore horiek higadura emozionala eragiten dute, eta irakasleak gainpasatuta edo motibaziorik gabe sentitzera eraman ditzake. Ildo horretan, Dayk azpimarratzen du hezkuntza-erakundeek irakasleen garapen emozionala babestuko duen ingurune bat eskaini behar dutela, eta baliabideak eta espazioak eskaini behar dituztela, haien praktikari buruz hausnartzeko eta une zailetan laguntza jasotzeko. Irakaslearen ongizate emozionala balioetsiko duen, haren autonomia errespetatuko duen eta lankidetza-lana sustatuko duen lan-giroa funtsezkoa da irakasleek beren lana eraginkortasunez egin ahal izateko eta irakasteko grina mantentzeko.

Bere hausnarketan, Dayk azpimarratzen du irakasleen nortasun profesionala ez dela estatikoa, baizik eta denboran zehar eraikitzen dela, eguneroko lanean bizi dituzten esperientzia emozionalekin etengabe elkarreraginez. Irakasleen identitateak lan-testuinguruaren eta irakasleak ikasgelan sortzen diren erronka emozional eta akademikoei aurre egiteko moduaren eragina du. Identitate pertsonal eta profesionalaren eraikuntza horrek berekin dakar norberaren emozioei eta praktika pedagogikoari buruzko etengabeko egokitzapena eta gogoeta. Prozesu horretan, emozioak gida bat dira irakasleek beren jarduna hobeto uler dezaten eta, beraz, irakasteko modua hobe dezaten.

Dayren lanak irakaskuntzan emozioak aitortzeak duen garrantziaz hausnartzera gonbidatzen gaitu, ez bakarrik modu isolatuan gertatzen den fenomeno gisa, baizik eta hezkuntza-prozesuaren berezko zati gisa. Irakasleak ez dira edukian bakarrik adituak, egunerokoan sortzen diren emozioak kudeatzen eta bideratzen ere adituak dira. Gogoeta horrek, halaber, unibertsitateek eta hezkuntza-erakundeek etorkizuneko maisu-maistrak nola prestatzen dituzten zalantzan jartzera garamatza; izan ere, teknika pedagogikoak irakasteaz gain, beren emozioak ulertzen eta maneiatzen ere lagundu behar zaie. Irakasleen prestakuntzak ikuspegi integral bat izan behar du, garapen profesionala eta emozionala kontuan hartuko dituena, biak sakonki lotuta baitaude.

Beraz, funtsezkoa da etorkizuneko hezitzaileak osatzen dituzten hezkuntza-politikek eta erakundeek emozioek irakaskuntzan duten garrantzia aitortzea. Irakasleen ongizate emozionala sustatuko duen eta haien garapen pertsonal zein profesionala lagunduko duen giroa eskaintzea funtsezkoa da kalitatezko hezkuntza bermatzeko. Horrek irakasleei mesede egiteaz gain, eragin zuzena du ikasleengan. Izan ere, ikasleek ikasteko ingurune baten onura jasotzen dute, non irakasleak emozionalki orekatuta eta motibatuta dauden.

Nire ustez, Christopher Dayk planteatzen dituen ideiak ezinbestekoak dira irakaskuntza ulertzeko modu berriak eraikitzeko. Hezkuntza ez da soilik ezagutzen transmisioa; emozioek eta irakasleen nortasun pertsonal eta profesionalak funtsezko zeregina dute prozesu honetan. Nire ustez, irakasleen emozioak baloratzea eta haien ongizatea sustatzea lehentasuna izan beharko litzateke, ez bakarrik lan-esparruan, baita hezkuntza-erakunde guztietan ere. Horregatik, uste dut hezkuntza-politikek eta erakundeek baliabide gehiago bideratu beharko lituzketela irakasleei emozionalki indartzen eta laguntza-inguruneetan lan egiten laguntzeko. Azkenean, irakasleen ongizateak eragin zuzena du ikasleen bizitzan, eta hezkuntza bere osotasunean hobetzen du.

ERREFERENTZIAK:

Day, C. (2006). Emociones, sentimientos e identidad personal y profesional. En C. Day, Pasión por enseñar (pp. 59-76). Madrid: Narcea.

UNIR, La Universidad en Internet. (2012, 19 julio). Claves del rol de profesor, Christopher Day - UNIR [Vídeo]. https://www.youtube.com/watch?v=QxBn9Edi-NI

Pozo, J. C. (2024, abril 23). Todas las emociones de Del revés 2: cuáles son y cómo las han dibujado en Pixar [Argazkia]. Berreskuratua https://www.hobbyconsolas.com/listas/todas-emociones-reves-2-cuales-son-como-han-dibujado-pixar-1380932